Polski Związek Judo

Początki judo w Polsce, związane są z rozwojem ju-jutsu. Już przed II wojną światową w latach trzydziestych pewne elementy ju-jutsu zostały wprowadzone do programu Akademii Wojskowych oraz do szkolenia polskiej policji państwowej. Ukazało się też w Polsce kilka książek i publikacji o tym systemie walki. Jednak, dopiero w 1947 r. z inicjatywy kierownika szkolenia praktycznego Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, Mariana SKIERCZYNSKIEGO, ju-jutsu i samoobronę wprowadzono do obowiązujących w tej uczelni programów nauczania.

     Wówczas też, do Polski zaczęła docierać wiedza o nowej formie sztuki walki; opracowanej przez Japończyka, Jigoro KANO a zwanej – JUDO KODOKAN.
Pierwsza, oficjalna sekcja judo, zorientowana raczej na propagowanie technik samoobrany i bliższa ju-jutsu niż systemowi stworzonemu przez Jigoro Kano, powstała w 1949 roku przy AWF w Warszawie. Jej inicjatorami byli: Czesław BOREJSZA i Tadeusz KOCHANOWSKI
Sekcja ta funkcjonowała z początku w Zakładzie Atletyki i Samoobrony AWF, a następnie została przejęta przez AZS-AWF Warszawa. Tu właśnie zrodziły się pierwsze imprezy propagujące w Polsce sztukę samoobrony ju-jutsu. W 1950 roku odbył się w warszawskiej AWF tzw. pierwszy krok judo, podczas którego były prezentowane różne techniki obronne i kontratakujące ju-jutsu.

     Ważny dla dalszego rozwoju judo w Polsce był przyjazd na studia do warszawskiej AWF Adama NIDZGÓRSKIEGO, a na Politechnikę Warszawską – Henryka GIELCA. Przybyli oni z Francji, gdzie osiedliły się ich rodziny. Przywieźli do kraju ojczystego znajomość zasad technik judo, opartych na systemie KAWAISHIEGO. wysokie umiejętności i zapał by skierować w Polsce tę dyscyplinę na właściwe tory. Ten zamysł udało się zrealizować.

     W 1954 r. przy sekcji podnoszenia ciężarów Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki utworzono podsekcję judo. Dwa lata później przekształcono ją w samodziel- ną sekcję.

     Pierwsze w kraju zawody judo pomiędzy drużynami ,,Gwardii” i AZS-AWF odbyły się 23 maja 1954 r. w Warszawie.

     W 1957 r. w trakcie pierwszych oficjalnych mistrzostw kraju, rozgrywanych w Łodzi, narodził się POLSKI ZWIĄZEK JUDO. Jego pierwszym prezesem został wybrany Tadeusz KOCHANOWSKI. Kilka następnych kadencji funkcję tę pełnił Bogusław SKUT.

     Tymczasem powstawały nowe sekcje judo: AZS Kraków, TWF „Zryw” Gdańsk, a następnie AZS Wrocław, „Wisła” Kraków i inne. W 1957 r. w Gdyni odbyło się pierwsze spotkanie międzynarodowe z zespolem NRD.
W polskiej reprezentacji wystąpili m.in. Ryszard ZIENIAWA i Kazimierz JAREMCZAK. Zwyciężyli Niemcy 11:1.

     Stopniowo judo zyskiwało popularność w całym kraju. W latach sześćdziesiątych powstały dalsze sekcje przy klubach sportowych: m.in. „Jagiellonia” w Białymstoku, „Polonia” w Bydgoszczy, „Czarni” w Bytomiu, „Flota” w Gdyni. AZS w Gliwicach, Gdańsku i Poznaniu.

     Początkowo polskich zawodników trenowali Czesi. M.in.: LEBEDA (5DAN), Piszin (2DAN), Synek (3DAN) oraz Picard, wiceprezes Europejskiej Unii Judo.
Później odwiedzili Polskę szkoleniowcy z NRD: Wolf (5DAN) i Jahn (2DAN), którzy przyjęli pierwszy w Polsce egzamin na pierwszy DAN.
Przed Mistrzostwami Europy w Genewie przybył do Polski pierwszy trener z ojczyzny judo: WATANABE. W marcu 1963r. prowadził zajęcia z polskimi zawodnikami i trenerami w ówczesnvm TWF w Gdańsku. Efektem pomocy szkoleniowej japońskiego trenera był pierwszy w historii polskiego judo medal na międzynarodowym tatami. Wywalczył go na Mistrzostwach Europy w 1963 r. w Genewie Jan OKRÓJ, zdobywając dla Polski brąz. Dwa lata później. kolejny brązowy medal zdobył na Mistrzostwach Europy w Madrycie Kazimierz JAREMCZAK.

     Judo tymczasem umacniało się także organizacyjnie.
Polski Związek Judo został 14 października 1957 r. zatwierdzony przez GKKFSiT a w rok później stał się członkiem Europejskiej Unii Judo.

     Ten pionierski okres w historii naszej dyscypliny charakteryzował się bardzo wysokim poziomem w wadze lekkiej. Czesław KUR zdobywa w tym czasie dwukrotnie brązowy medal, a Czesław ŁAKSA – pierwszy srebrny – na mistrzostwach Europy.

     Powstała już wtedy w kraju swoista moda na judo choć klubów nie było jeszcze wiele. W zawodach startowali coraz liczniejsi, uzdolnieni zawodnicy związani dotychczas z innymi dyscyplinami. W pierwszych Mistrzostwach Polski w judo brali udział m.in. zapaśnicy w stylu wolnym i zawodnicy akrobatyki sportowej.

     Ten znaczący okres w rozwoju polskiego judo nazwano „skokiem Tomity”. Ale równorzędną rolę odegrało w nim dwóch trenerów: Japończyk Hiromi TOMITA (5DAN) pracujący z polskimi zawodnikami przez lata oraz wieloletni trener kadry narodowej Waldemar SIKORSKI. Potrafił on połączyć swe doświadczenie zawodnicze z gimnastyki sportowej z metodami szkoleniowymi i znakomitą techniką Tomity.
Ta polsko-japońska unia zaowocowała wkrótce sukcesami naszych zawodników i stała się rodzajem bazy szkoleniowej kolejnych zdobywców sportowych trofeów. Pierwszy srebrny medal olimpijski (Monachium ’72) zdobył dla Polski Antoni ZAJKOWSKI.

     Na Olimpiadzie w Montrealu w 1976 roku Marian TAŁAJ zdobył brązowy medal a Marian STANDOWICZ zajął V miejsce.
Na igrzyskach w 1980 roku w Moskwie brązowy medal wywalczył Janusz PAWŁOWSKI. Z mistrzostw świata i Europy wracali z laurami: Antoni ZAJKOWSKI, Antoni REJTER, Marian TAŁAJ, Edward ALKŚNIN, Zbigniew BIELAWSKI, Adam ADAMCZYK, Janusz PAWŁOWSKI. To nazwiska po1skich judoków, które zapisały się w kronikach światowego i europejskiego judo.

     Następne pokolenie znakomitych sportowców przejęło dorobek swych. poprzedników i dopisało do niego nowe. chlubne karty. Filarem, wykreowanej już polskiej szkoły judo stał się legendarny dziś Ryszard ZIENIAWA, ówczesny trener kadry narodowej. zwany powszechnie Mistrzem.
Podopieczni Zieniawy zdobyli ponad 30 medali na igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata i Europy. Historyczną listę polskich medalistów tego okresu otwierają: dwukrotny mistrz olimpijski Waldemar LEGIEŃ i srebrny medalista igrzysk Janusz PAWŁOWSKI. A figurują na niej tacy zawodnicy jak: Wojciech Reszko, Wiesław Błach, Rafał Kubacki, Andrzej Dziemianiuk, Andrzej Sądej, Krzysztof Kamiński, Andrzej Basik i Jerzy Kolanowski.

     Do głosu doszły również panie. Ich osiągnięcia są tym bardziej godne podkreślenia, że judo kobiece musiało przecierać całkiem nowe szlaki. Gdy w latach siedemdziesiątych na szeroką skalę zaczęto tworzyć i umacniać tę dyscyplinę wśród pań, zespół reprezentacji kobiecej powierzono pieczy Jacka SKUBISA.
Pierwszy „żeński”, brązowy medal na mistrzostwach świata zdobyła Joanna MAJDAN (Wiedeń ’84), następne Maria GONTOWICZ-SZAŁAS (Mastricht ‚ 86) i Bogusława OLECHNOWICZ (Essen ‚ 87).
Także w mistrzostwach Europy w 1985 roku, Polki doskonale wystartowały; zdobywając jeden złoty i trzy brązowe medale!
Nieco później, młodą historię dorobku kobiecego judo zwieńczyła sukcesem Beata MAKSYMOW, zdobywając w Hamilton tytuł Mistrzyni Świata.

     Praca zawodniczek i zawodników, trenerów i działaczy przyniosła plon w postaci dynamicznego rozwoju judo w Polsce i całej listy pięknych osiągnięć sportowych.
Po zdobyciu przez Beatę MAKSYMOW i Rafała KUBACKIEGO tytułów Mistrzów Świata w 1993 roku. jeszcze wielokrotnie słuchaliśmy ze wzruszeniem dźwięków „Mazurka Dąbrowskiego” podczas ceremonii wręczania medali i sportowych tytułów. W 1994 roku na Mistrzostwach Europy w Gdańsku Polacy zdobyli aż 6 medali!
Do grona zwycięzców i medalistów należeli: Paweł NASTULA, Rafał KUBACKI, Beata MAKSYMOW, Jarosław LEWAK, Larysa Ewa KRAUZE.
Kolejne trofea to medale Mistrzostw Świata w 1995 roku Pawła NASTULI, Anety SZCZEPAŃSKIEJ i Małgorzaty ROSZKOWSKIEJ. Pamiętną kartę historii polskiego judo uświetniły dwa olimpijskie medale z igrzysk w Atlancie: złoto Pawła NASTULI i srebro ANETY SZCZEPAŃSKIEJ.