Zapraszamy do zapoznania się z historią powstania judo oraz z jego twórcą Jigoro Kano.
Judo, dżudo, judo – z japońskiego „łagodna droga, łagodny sposób”,
jest to sztuka walki powstała w Japonii.
dr Jigoro Kano
Twórcą judo jest Japończyk, dr Jigoro Kano (1860–1938). Kano urodził się w bogatej rodzinie w mieście Mikage. Jego dziadek prowadził własną wytwórnię sake. Jednak ojciec Jigoro – Kano Jirosaku Kireshiba – ze względu na to, że nie był najstarszym synem, nie przejął rodzinnego interesu. Zamiast tego został kapłanem shinto i jednocześnie urzędnikiem, przez co miał wystarczające wpływy, aby umieścić swojego syna na Uniwersytecie Tokijskim w 1877. Był bardzo dobrym studentem. W 1882 uzyskał tytuł profesora nauk politycznych i ekonomii.
Kano, jako młodzieniec, nie był silny ani duży (w wieku 20 lat ważył nie więcej niż 45 kg), przez co często mu dokuczano. Za namową przyjaciela rodziny Nakai Bansei’a (członek gwardii szoguna) zaczął trenować ju-jitsu. Jednak napotkał trudności ze znalezieniem odpowiedniego nauczyciela. Po znalezieniu odpowiedniej dla siebie szkoły – Tenjin Shin’yo-ryu – Jigoro rozpoczął systematyczny trening, a w wieku 21 lat zdobył tytuł „shihan” (mistrz) i stał się asystentem instruktora, który jednak niedługo potem zachorował i zmarł. Kano znalazł inną szkołę – Kito Ryu, w której większy nacisk kładziono na walkę niż na układy formalne kata.W międzyczasie Kano zaczął opracowywać własne techniki i udoskonalać te już mu znane. Opracował takie techniki jak: Kata Guruma czy Uki Goshi.
W wieku 22 lat zaczął prowadzić własną szkołę walki w świątyni buddyjskiej w Kamakurze. Dwa lata później szkoła ta zostanie przeniesiona, nazwana Kodokan i stanie się pierwszą, a zarazem największą szkołą judo na świecie. Z początku styl ten był znany jako Kano Jiu-Jitsu bądź Kano Jiu-Do.
We wrześniu 1889 Jigoro Kano wyjeżdża na wielkie tournée po Europie w celu propagowania judo. W 1909 Kano staje się aktywnym członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Napisał także 15 publikacji dotyczących judo. W 1934 z powodów zdrowotnych Kano przestał prowadzić zajęcia. Mistrz zmarł na pokładzie statku „Hikawa-maru” wracając do Japonii z zebrania Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Kairze.
Techniki stosowane w judo wywodzą się z ju-jitsu lecz zostały usunięte te, które zagrażają życiu lub zdrowiu, w tym uderzenia i kopnięcia. Generalnie, zasada walki polega na wykorzystaniu siły przeciwnika przeciw niemu, co umożliwia osobie słabszej pokonanie dużo silniejszego wroga. Kano zauważył, że ju-jitsu było mnóstwem nie połączonych ze sobą sztuczek i postanowił stworzyć z nich całość, kierując się jednocześnie zasadą „maksymalnej efektywności”.
Technikę judo podzielić można na dwie zasadnicze grupy: rzuty (nage-waza) i chwyty (katame-waza).
I. NAGE-WAZA – technika rzutów, stosowana wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę, lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami, stopą itd. tak, aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić go do upadku na plecy. W grupie tej występują również kontrataki oraz połączenia dwu lub więcej pojedynczych rzutów – tzw. kombinacje. Przejścia do drugiej dużej grupy elementów techniki – sprowadzenia do walki w parterze (hairi-kata) – to specyficzny, odrębny dział techniki.
II. KATAME-WAZA – dosłownie: technika obezwładnień – dzieli się na trzy podgrupy: trzymania, dźwignie i duszenia. Trzymania – polegają na utrzymaniu przeciwnika na plecach na macie, tak aby można było całkowicie kontrolować jego ruchy. Za utrzymanie przeciwnika w ten sposób przez 30 sekund otrzymuje się punkt (ippon) i wygrywa walkę. Dźwignie – w walce sportowej dozwolone jest stosowanie dźwigni (tj. wyłamywania i wykręcania) jedynie na staw łokciowy. Doprowadzenie do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika, daje wygraną w walce sportowej. Duszenia – tj. nacisk krawędzią przedramienia lub kołnierzem judogi na krtań lub tętnicę szyjną.
W każdej z tych grup, podobnie jak przy rzutach, występują również obrony i kontrataki oraz kombinacje różnych elementów. Wszystkie te elementy techniki zostały dla celów szkoleniowych usystematyzowane przy uwzględnieniu dwóch generalnych założeń: – ich znaczenia praktycznego tj. skuteczności i częstości występowania w zawodach, – możliwości właściwego, technicznego opanowania przez ćwiczących.
