Dlaczego Judo?????
Dlaczego judo?
„…judo? to nie dla mojego dziecka…” – to typowa reakcja wielu rodziców, gdy słyszą o naszej dyscyplinie. Boją się, że dziecko będzie agresywne lub że w czasie treningu stanie mu się coś złego. Jest to pewien stereotyp, który wynika z nieznajomości tego sportu. A przecież w wielu krajach judo jest przedmiotem obowiązkowym w szkołach na lekcji WF i nie są to tylko kraje azjatyckie. Najlepszym przykładem jest tutaj Francja. Zauważmy, jak wiele sukcesów odnosi ten kraj w sporcie we wszystkich dyscyplinach. Jest to spowodowane fantastyczną pracą z dziećmi na lekcjach WF, a jednym z elementów jest właśnie judo. Judo przyczynia się do harmonijnego rozwoju, udowadnia, że nie siła i ciężar ciała, a szybkość i zręczność są czynnikami decydującymi w działaniu. To sport olimpijski, w którym przepisy wykluczają techniki i akcje niebezpieczne dla zdrowia. Badania dotyczące urazów, które przeprowadzono na warszawskiej AWF wykazały, że w judo jest znacznie mniejsza ilość kontuzji niż w piłce nożnej.
Co to jest Judo ?
Współczesne judo jest sportem ściśle ograniczonym przepisami opartymi na starych japońskich zasadach walki wręcz. Jest to rodzaj walki zapaśniczej, wymagającej specjalnego ubioru zwanego “judogi”. Jakkolwiek judo wywodzi się z wojskowej sztuki walki na śmierć i życie, zastosowanie judo do obrony osobistej jest obecnie celem drugoplanowym. Ogólny rozwój fizyczny, a następnie uzyskanie skuteczności w zawodach, oto główne cele współczesnego judo. Celem przewodnim, uzyskanym przez systematyczne ćwiczenia, wysuniętym przez twórcę judo – Jigoro Kano, jest “doskonalenie samego siebie”. Ogromnym walorem judo jest duży nacisk na ćwiczenia ogólnorozwojowe i wszechstronność. Dlatego kształtuje się jednocześnie siłę, szybkość, wytrzymałość, gibkość i koordynację ruchową pod wieloma postaciami. Często wykorzystuje się do tego, obok specjalistycznych ćwiczeń, mniej lub bardziej skomplikowane gry ruchowe. Dla dynamicznie kształtującego się organizmu nie ma nic lepszego, niż takie właśnie zajęcia! Ruch, poza wspieraniem naturalnego rozwoju dziecka, pełni funkcję kompensacyjną, niwelując niekorzystny wpływ czynników zewnętrznych, takich jak ciężki plecak z książkami, spanie w nienaturalnej pozycji lub godziny spędzone w pozycji siedzącej (zarówno podczas nauki, jak i biernej rozrywki). Nawet jeśli po upływie kilku lat dziecko zrezygnuje z zajęć judo, to z pewnością pozytywny efekt tej pracy będzie procentować przez kolejne dziesiątki lat.
Nauka rzutów
W jakim wieku zacząć trenować?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ każde dziecko jest inne. Pewnych wskazówek dostarczają tu takie dziedziny nauki jak: psychologia rozwojowa czy antropologia, ale patrząc na to zagadnienie od strony psychiki dziecka, rodzic musi sam ocenić, czy jego brzdąc jest już na tyle samodzielny, by móc funkcjonować w grupie rówieśniczej (oczywiście pod nadzorem opiekuna). Zwykle dziecko już w wieku przedszkolnym jest gotowe, aby stawić czoła takiej próbie. Poza samodzielnością istotną rolę odgrywa tu rozwój społeczny dziecka. Jeśli jest to przykładowo jedynak, który z nikim poza mamą nie znajduje wspólnego języka, wtedy wysłanie go na zajęcia do grupy obcych ludzi może okazać się zupełnie nietrafionym pomysłem. Przeważnie dzieci są jednak bardziej otwarte na kontakty z otoczeniem, a uznanie autorytetu trenera nie stanowi dla nich problemu.
Rozwój fizyczny
W grupach początkujących zwykle nie stawia się przed młodymi adeptami zbyt wygórowanych oczekiwań. Dziecko, które radzi sobie z czynnościami takimi jak zakładanie butów, bieganie, czy udział w prostej zabawie ruchowej, powinno się odnaleźć w grupie bez żadnego problemu. Niestety nie każde dziecko spełnia te kryteria. Powszechnie wiadomo, że w populacji bywają osobniki zdrowsze i sprawniejsze, a także chorowite i mniej sprawne. Wielu rodziców z niewiedzy (bo przecież nie ze złych intencji) popełnia ogromny błąd, ograniczając ich kontakt z kulturą fizyczną! Sadzają dziecko przed ekranem telewizora lub komputera i zostawiają je, żeby sobie tak kwitło. W ten sposób, zamiast pomagać swojemu dziecku, jeszcze dodatkowo je pogrążają. Każdy młody człowiek potrzebuje do prawidłowego rozwoju aktywności. Chodzi tu zarówno o ruch podczas zabawy, jak i wysiłek intelektualny oraz aktywność twórczą. Współistnienie tych trzech czynników jest konieczne dla optymalnego rozwoju. Bazując na tym, co napisaliśmy powyżej, można przyprowadzać na zajęcia z judo już dzieciaki w wieku 4-5 lat. Taki trening nie ma nic wspólnego z wyczynowym sportem, gdyż opiera się w głównej mierze na zabawach i ćwiczeniach ogólnorozwojowych. Zajęcia judo dla małych dzieci (6-9 lat) zawierają wiele elementów rekreacyjnych. Są głównie nastawione na przygotowanie ogólnorozwojowe małego zawodnika przez zabawę. Bazujemy na podstawowych ćwiczeniach z zakresu judo i akrobatyki, z elementami gimnastyki korekcyjnej, z dużą ilością gier i zabaw ruchowych. Ważnym elementem w pierwszej fazie treningów jest nauka padania w ten sposób, aby nie zrobić sobie krzywdy. Poza tym, że przydaje się to później na treningu, to spełnia również ważną rolę w życiu codziennym. Sporadycznie zdarza się, aby wytrenowany judoka złamał sobie coś lub uszkodził w czasie codziennych zabaw z rówieśnikami w szkole, czy na podwórku w czasie zabawy. Judo to nie tylko upadki. To również świetne ćwiczenia dla wielu partii mięśniowych. Formy pełzania, czołgania, powodują wzmocnienie wszystkich mięśni szkieletowych, które są odpowiedzialne za prawidłową postawę. Przykładem niech będą badania wśród dzieci z jednej ze szkół. Dzieci uczęszczające na treningi judo po roku miały zrobione ponowne badania komputerowe kręgosłupa. Okazało się, że u dzieci, które przed rozpoczęciem treningów miały skrzywienia kręgosłupa, po roku treningów postawa była prawidłowa! Judo to po prostu dobra gimnastyka korekcyjna.
Rozgrzewka dzieci
Motywacja
Rodzice często przyprowadzają na trening dziecko z zamiarem zrobienia z niego mistrza. Niejednokrotnie wytwarza się przy tym wielka presja oraz niezdrowa atmosfera. Takie podejście jest najczęściej przyczyną, przez którą młodzi ludzie rzucają sport. Obawa przed sprawieniem mamie czy tacie zawodu często działa na dziecko bardzo negatywnie. Co za tym idzie, czysta i radosna rywalizacja sportowa, jaka powinna panować wśród dzieci, zostaje wyparta przez tzw. “wyścig szczurów”. Jest to bardzo niedobre zjawisko, ponieważ dzieci czerpią coraz mniej satysfakcji z treningu, stając się małymi maszynami do ćwiczenia. Dlatego rodzic powinien pamiętać o tym, aby nie zniechęcić swojego dziecka. Nie można z nikogo w wieku 7 lat zrobić mistrza świata. Za to można sprawić, że ta osoba przedwcześnie zrezygnuje ze sportu i na pewno tym mistrzem nigdy nie zostanie.
Dlatego nasi trenerzy nie kładą nacisku na wynik sportowy. Trening ma być przyjemnością i dobrą zabawą. Na wyniki przyjdzie czas później i u każdego dziecka będzie to w innym momencie jego rozwoju. Jeżeli taki moment nie przyjdzie, gdyż nie każdy rodzi się, by zostać mistrzem świata, to również nic się nie stanie. Nie przekreślaliśmy i nigdy nie będziemy przekreślać dzieci, które nie osiągają wyników sportowych. Najważniejszy jest rozwój dziecka, a nie to, czy punktuje na zawodach. Na koniec jeszcze jedna ważna sprawa – judo to jeden z najtańszych sportów dostępnych dla dzieci, a jednocześnie możliwość zwiedzenia Polski i nawet najdalej położonych krajów świata, do których bez trenowania sportu nigdy byśmy nie pojechali.
Nauka
Wśród zawodników uprawiających judo, a wchodzących w wiek „dorosły” , 95% stanowią studenci praktycznie wszystkich uczelni wyższych, które reprezentują na zawodach akademickich. Nie bez powodu mówi się o judo jako o sporcie akademickim. Dzieci trenujące w naszej sekcji zobowiązują się do osiągania dobrych ocen w szkole, co jest warunkiem dalszej edukacji sportowej.
Przygoda
Trenowanie nie może być jedyną formą spędzania czasu. Dlatego też staramy się wprowadzać dodatkowe atrakcje dla dzieci. Organizujemy obozy letnie i zimowe w ciekawych miejscach. Staramy się wybierać zawody, które oprócz aspektu sportowego pozwalają dzieciom na poznawanie Polski i Europy, a starszym zawodnikom również innych zakątków świata. Chcemy, aby trenowanie judo dla naszych zawodników oznaczało również rozwój pozasportowy.
UNESCO o Judo
UNESCO rekomenduje judo jako sport dla dzieci w taki sposób: „jest to najbardziej efektywne połączenie między psychiczno-fizyczną równowagą dziecka, ponieważ poprzez zabawę umożliwia jego harmonijny rozwój”. Judo jest sportem olimpijskim od roku 1964, a MKOl uważa judo za sport – w pełnym znaczeniu tego słowa – doskonalący jakość życia tych, którzy go uprawiają.
UNESCO uważa, że judo jest idealnym sportem dla dzieci i młodzieży w wieku 4 – 21 lat. Judo można regularnie trenować w każdym wieku. Pozwala to na promocję „pełnego wychowania fizycznego”, rozwijając wszystkie psychomotoryczne umiejętności. Oburęczność, lateralizacja, rzuty, ciągnięcie, pchanie, czołganie, skoki, toczenia, upadki, koordynacja ruchowa oraz niezależność obu rąk i stóp. Ale także relacje z innymi ludźmi w ćwiczeniu i w walce, integracja dynamiki, techniki i taktyki, a do tego poszukiwanie perfekcyjności.
Zdaniem MKOl judo można traktować jako sport wszechstronnie rozwijający i promujący takie wartości jak: przyjaźń, współdziałanie, wzajemny szacunek i wyzwanie do doskonalenia się.
Judo rozwija szereg pozytywnych wartości:
Szacunek
Kurtuazję
Odwagę w bronieniu prawdy
Serdeczność
Honor
Skromność
Samokontrolę
Lojalność
Przyjaźń
Wdzięczność
Zasady równości
Judo jest rekomendowane w przypadku dzieci drobnych, astmatycznych, albo mających problemy ze wzrokiem, gdyż wzmacnia poczucie własnej wartości i zmniejsza uczucie cierpienia związane z tymi przewlekłymi zaburzeniami.
Znaczenie „ukemi”, które uczy jak należy prawidłowo upadać zostało docenione przez trenerów innych sportów. Wyrobienie prawidłowych nawyków padania u małych dzieci pozwala na wykorzystanie ich w przyszłości w takich sportach, jak: rugby, kolarstwo, piłka nożna, jeździectwo, wyścigi motocyklowe i w wielu innych. Podstawy judo mogą zapobiec wielu urazom.
Opracował prof. dr hab. Bogusław Wiłkomirski
dla Klubu UKS Musu Warszawa